Na de financiële crisis van 2008, slaagde Oostenrijk er lange tijd niet in om boven het Europese gemiddelde uit te komen qua groeicijfers. Tussen 2012 en 2015 bleef de reële BBP-groei zelfs onder de 1%-drempel. Maar vandaag lijkt dat een ver verleden. Geholpen door een grote taxshift en een vernieuwd economisch beleid, sloeg in 2016 de motor aan. De privé-consumptie nam een hoge vlucht en alsmaar meer buitenlandse investeerders vonden hun weg naar de Oostenrijkse grootsteden. Resultaat: de inflatie is intussen onder controle, het begrotingstekort verdween als sneeuw voor de zon en de groeicijfers voor 2017 en 2018 bedroegen respectievelijk 2,6% en 2,7%.

Vandaag ondervindt Oostenrijk - net zoals alle andere EU-landen - de economische gevolgen van geopolitieke spanningen en handelsconflicten, waardoor de groeiverwachtingen eerder voorzichtig zijn. Maar de economische fundamenten houden goed stand: een sterke industriële ruggengraat met oog voor R&D, hoogtechnologische landbouw en een bloeiende toeristische en dienstensector.

Uit de schaduw van Duitsland

Grote buur Duitsland, dat in woelige wateren zit, is traditioneel de belangrijkste handelspartner van Oostenrijk. Zo gaat bijna 30% van de totale Oostenrijkse export naar de Duitse deelstaten. Ter vergelijking: de VS en Italië prijken met 6,3% op een gedeelde tweede plaats. Voor import zijn de cijfers nog sprekender: 42% van de goederen en diensten komt uit Duitsland. Die afhankelijkheid wil de overheid graag afbouwen, zeker nu de Duitse economie nagenoeg volledig is stilgevallen. Daarom is er in toenemende mate aandacht voor andere regio’s met sterke handelstroeven, zoals Vlaanderen. Exporteurs met Oostenrijkse ambities doen er goed aan om te onderzoeken welke troeven hen van Duitse spelers onderscheiden.

Hoewel de bevolkingsaantallen een kleine interne markt doen vermoeden, zijn lokale consumenten enorm kapitaalkrachtig. Met een BBP per capita van 51.000 euro staat Oostenrijk 13^de op de lijst van rijkste landen ter wereld, volgens het IMF. Dat is vier plaatsen hoger dan België en drie hoger dan Duitsland.

Een bijkomende troef is dan weer de geografische ligging. Oostenrijk heeft acht buurlanden en is zo een uitstekende uitvalsbasis om de hele regio te bespelen. Opent men bijvoorbeeld een kantoor in Wenen, in het uiterste oosten van Oostenrijk, dan liggen de Tsjechische, Hongaarse en Slovaakse markt bijna letterlijk binnen handbereik. Mooi meegenomen. Wenen is overigens de meest leefbare stad ter wereld en met een goede score op de “Ease of Doing Business”-index (26^ste) is ook een zaak starten er vrij eenvoudig.

Drie belangrijke economische centra

Wie met een handelspartner in zee gaat, doet er best aan te checken in welke deelregio hij of zij actief is. Oostenrijk is bijna driemaal zo groot als ons land en bovendien heel uitgestrekt. Niet iedereen biedt bijgevolg diensten in alle deelregio’s aan.

Van de negen deelstaten vormen vooral Oberösterreich, Stiermarken en Wenen het decor voor de belangrijkste economische activiteiten. Een trapje lager vinden we steden als Innsbruck en Salzburg terug, met elk 350.000 inwoners. De federale structuur en de vaak moeizame politieke onderhandelingen op dat niveau, staan de economie gelukkig niet in de weg. Elke deelstaat heeft verregaande verantwoordelijkheden en spitst zijn beleid toe op de sterktes van de regio.

Interessante sectoren voor Vlaamse exporteurs

In nagenoeg alle economische sectoren is er potentieel. Zes sectoren, waarin R&D een grote rol speelt, verdienen echter extra aandacht. Een topper is bijvoorbeeld het domein life sciences. Net als in Vlaanderen neemt de rode biotechnologie, gericht op gezondheid en geneeskunde, hier een voorname plaats in. Daarnaast is ook Industrie 4.0 in opmars. Oostenrijk sluit zo aan bij het Duitse “Zukunftproject Industrie 4.0” om de maakindustrie te digitaliseren. Zeker in de auto-industrie - een derde kansrijke sector - wordt gretig gebruik gemaakt van de nieuwe mogelijkheden van Industrie 4.0. Tot slot kunnen Vlaamse exporteurs hun meerwaarde bewijzen in de sectoren chemie, bouw en voeding.

Met een koolstofvrije economie in het achterhoofd treden nu ook andere ecologische oplossingen op het voorplan, van energie-efficiënte verlichting over e-mobility tot de afvang en opslag van CO2. Vlaamse spelers die hier complementaire diensten of producten voor aanbieden, zijn zeker welkom in Oostenrijk.

Vijf geheimen voor succesvolle handelsrelaties

1. Een goede voorbereiding is het halve werk

Oostenrijkers kijken in het begin vaak de kat uit de boom. Om die afwachtende houding te counteren, denk je best op voorhand goed na over de USP’s van je producten of diensten. Wat heb bij dat anderen niet hebben? Vermijd vooral een standaardverhaal of improvisatie en toon dat je de markt goed kent.

2. Etiquette boven alles

Bij zakenrelaties moet je rekening houden met enkele ongeschreven gedragsregels. Gebruik bijvoorbeeld geen voornamen en zeg nooit “jij” maar “u”. Heeft je partner een titel? Spreek hem of haar dan zo aan. Let daarnaast op je kledij: de formele keuze is altijd de beste.

3. Organisatie als basisvereiste

Plan je een zakenreis, regel dan je B2B-meetings twee of drie maanden vooraf. Voor laattijdige afspraken is doorgaans geen tijd. Wees bovendien stipt en hou je eerste meetings kort. Het moet vooruitgaan, dus neem 45 minuten als ideale duur. En wat in Oostenrijk echt “not done” is: meetings op een vrijdagnamiddag.

4. Een patriottische natie

Wil je indruk maken? Win informatie in over de steden en regio’s die je bezoekt. Oostenrijkers zijn heel trots op hun land. Een weetje over de natuur of cultuur is daarom een goede ijsbreker. Vermijd evenwel politieke gesprekken. De zogeheten ski-boycot uit 2000 van toenmalig minister van Buitenlandse Zaken Louis Michel zindert in Oostenrijk nog na.

5. Sprechen Sie Deutsch?

Oostenrijk behoort met Duitsland en Zwitserland tot de DACH-regio, een gebied van zowat 100 miljoen Duitstaligen. Met andere woorden: het Duits is hier dé handelstaal. Je hoeft het daarom niet perfect te spreken, maar toon tijdens je eerste contacten wel je goede wil.

(Bovenstaande bijdrage kwam tot stand in samenwerking met Flanders Investment & Trade)

Meer info: www.flanderstrade.be.