Verder springen enkele opvallende trends in het oog. Zo bereikt het aandeel Europese investeringen in Vlaanderen een historisch peil en tekenen buitenlandse investeerders voor een verdrievoudiging van het aantal nieuwe jobs in Onderzoek & Ontwikkeling.

Vier opvallende trends

In de eindcijfers tekenen zich vier bijzondere tendensen af die een trendbreuk vormen met de resultaten van vorige jaren.

• Het aandeel van de Europese investeringen ligt historisch hoog.
• Nederland neemt de koppositie over van de VS, die de voorbije jaren bovenaan de lijst prijkten van belangrijkste herkomstlanden voor investeringen in Vlaanderen.
• Ruim twee op de drie buitenlandse investeringsprojecten zijn greenfields, d.w.z. projecten die van nul in Vlaanderen worden opgestart.
• Het aantal nieuwe - door buitenlandse investeringen gecreëerde - jobs in Onderzoek & Ontwikkeling is verdrievoudigd ten opzichte van 2015. Eén op de vijf jobs was hierdoor gelinkt aan Onderzoek & Ontwikkeling.

Aandeel Europese investeringen historisch hoog

Het aandeel Europese investeringen in Vlaanderen was nooit eerder zo hoog als in 2020. Met 151 projecten of 67,41% van het totaal aantal investeringen, vormt dit een verdere consolidatie van het al historisch hoge peil van 2019 (67,05%). Europese investeringsprojecten creëerden het voorbije jaar bovendien 3.379 jobs, een toename met 1,41% in vergelijking met 2019. Het aandeel door Europese investeringen gecreëerde jobs bereikte in 2020 zo een recordhoogte van maar liefst 71,63% tegenover 61,89% in 2019.

Nederland neemt leiding als topinvesteerder van VS over

De VS zijn sinds jaren het belangrijkste herkomstland voor buitenlandse investeringen in Vlaanderen. Daar kwam in 2020 verandering in: bedrijven uit Nederland nemen - na vijf jaar op de tweede plaats - de koppositie over met 42 investeringsprojecten (18,75%).

Voor het overige zien we in de Top 10 vooral de gebruikelijke herkomstlanden: de VS (37 projecten), het VK (30 projecten), Duitsland (24 projecten), Frankrijk (23 projecten), China (11 projecten), Japan (10 projecten) en Zwitserland (5 projecten).

Buurlanden Nederland, het VK, Duitsland en Frankrijk nemen samen meer dan de helft van alle buitenlandse investeringsprojecten in Vlaanderen voor hun rekening. Vooral de derde plaats van het VK in de ranglijst springt hierbij in het oog. 2020 is het tweede jaar op rij waarbij Britse bedrijven tot de Top 3 van buitenlandse investeerders in Vlaanderen behoren, een resultaat waar de impact van de Brexit mee voor iets tussen zit.

Verder winnen China en Japan, na een eerdere terugval in 2019, opnieuw aan belang. Opvallende nieuwkomers in de Top 10 zijn Turkije (samen met Zwitserland op een gedeelde 8ste plaats met 5 projecten) en Finland (op plaats 10 met 4 projecten).

Twee op de drie projecten zijn greenfields

Ruim twee op de drie buitenlandse investeringen in Vlaanderen komen van bedrijven die hun activiteiten in de regio vanaf nul opstartten. Het aandeel van zogeheten greenfield-projecten bedroeg zo in 2020 maar liefst 67,41% tegenover 55,81% in 2019. Het aandeel van fusies en overnames kende een terugval en daalde tot 18,75% ten opzichte van 30,62% in 2019, terwijl de uitbreidingsprojecten bleven hangen op een aandeel van 13,84% (even veel als in 2019).

Eén op de vijf jobs gelinkt aan Onderzoek & Ontwikkeling

Op het vlak van economische activiteiten deden zich geen grote verschuivingen voor. Ook in 2020 investeerden buitenlandse bedrijven op Vlaamse bodem vooral in sales & marketing-activiteiten (30,36% versus 32,95% in 2019), productie (23,66% versus 19,77%), logistiek (20,54% versus 18,22%) en Onderzoek & Ontwikkeling (19,20% versus 22,48%).

Opvallend is wel dat het aantal jobs gerelateerd aan investeringen in Onderzoek & Ontwikkeling is verdrievoudigd ten opzichte van 2019: van 300 naar 898 (of van 5,57% naar 19,04%). Anders verwoord: van alle extra banen die in 2020 door buitenlandse investeringen in Vlaanderen werden gecreëerd, was één op de vijf gelinkt aan Onderzoek & Ontwikkeling.

Aantal nieuwe jobs en projecten blijft op peil

Ondanks de corona-crisis hield Vlaanderen in 2020 beter stand dan voorspeld op het gebied van buitenlandse investeringen. De nieuw gecreëerde tewerkstelling uit buitenlandse investeringen daalde in 2020 slechts beperkt van 5.384 naar 4.717 banen (een daling met 12,39% tegenover 2019).
Het aantal nieuwe investeringsprojecten klokte af op 224 (13,18% lager dan de 258 projecten in 2019). Dat aantal is wel nog steeds het op twee na hoogste van de laatste vijf jaar. Daarenboven ligt dit in lijn met de recentste gemiddelde score (226,4 projecten per jaar, gemeten over vijf jaar).

Beide resultaten zijn beter dan verwacht: op Europees en wereldwijd niveau werden dalingen van 25% tot zelfs 40% voorspeld.

Ten opzichte van 2019 ging het totale investeringsbedrag omlaag van 5,20 naar 2,39 miljard euro. Een daling die enerzijds te wijten is aan de wereldwijde gevolgen van Covid-19. Anderzijds staan 2018 en 2019 - met totale investeringsbedragen van respectievelijk 4,24 en 5,2 miljard euro - in de cijferoverzichten genoteerd als uitzonderlijke recordjaren omdat vooral de chemische sector toen vanuit het buitenland ongeziene bedragen in de Vlaamse economie investeerde.

Het eindresultaat voor 2020 brengt de buitenlandse investeringen in Vlaanderen op het niveau van de periode vlak vóór 2018.