Het raakte wat ondergesneeuwd door corona, maar Scania presenteerde in 2020 een nieuwe reeks V8-motoren. De achtpitter krachtbron, waaraan Scania een goed deel van zijn imago dankt, lijkt niet meteen meer van deze tijden, waarin pk-geweld doorgaans afgestraft wordt door te hoge uitstoot van schadelijke stoffen. Toch bewijst Scania dat het ook anders kan. Uit het rijtje V8-motoren met 530, 590, 660 en 770 pk kozen wij voor het exemplaar met 590 paardjes, dat door zijn combinatie van het rijplezier van een V8 met de zuinigheid van een V6 voor nogal wat vervoerders een interessante optie zou kunnen zijn.

Scania brengt met de R590 een nieuwe versie van zijn V8-motor op de markt, die het pure rijgenot van een V8 koppelt aan de verbruikskarakteristieken van een zescilinder. Bovendien krijgen alle V8-motoren in één moeite een vermogens-upgrade mee.

Achtergrond

De vrachtwagenwereld wordt, net als de autosector, al een aantal jaren getroffen door een groeiend enthousiasme vanwege Europa voor het terugdringen van de schadelijke uitstoot. Dit zet zowat alle fabrikanten van trucks ertoe aan die uitstoot via allerlei hulpmiddelen terug te dringen, terwijl ze allemaal ook al op zoek gaan naar alternatieve aandrijvingen die voor meer milieuvriendelijke alternatieven moeten zorgen. Scania zoekt zijn heil al een poosje bij CNG en zet eveneens in op volledig elektrische vrachtwagens, die momenteel vooral nog tegen een te kleine autonomie zitten aan te hinken.

Toch zorgt die drang naar milieuvriendelijke transportalternatieven er niet voor dat het Zweedse merk zijn traditie helemaal afzweert. Getuige de toch best wel indrukwekkende “line-up” aan V8-motoren, die het merk uit Södertälje vorig jaar voorstelde. Met vermogens van 530, 590, 660 en 770 pk biedt Scania voor elke V8-adept wat wils. Toch betekent de ontwikkeling van nieuwe en nog krachtigere motoren dan ooit tevoren niet dat Scania met deze krachtbronnen niet naar het verbruik en dus de uitstoot heeft gekeken. Vooral de R590, die wij testreden, is een voertuig dat tegelijk stoer en zuinig kan zijn en is dat niet de droom van veel kilometervreters én hun bazen?

De Scania R590 is echter meer dan alleen maar een V8 die best zuinig is, want hij is tegelijk eveneens geknipt voor het lange afstandsdistributievervoer dankzij de voor een hoge cabine relatief lage instap, die het in- en uitstappen vergemakkelijkt en de inspanningen van de bestuurder, gemeten over een hele werkdag, aanzienlijk vermindert.

Gamma

Het Scania-gamma bestaat in grote lijnen uit de L-serie, P-serie, G-serie, R-serie en S-serie, waarbij de laatste twee de grootste cabines zijn die toegespitst zijn op het internationale lange afstandsvervoer. De Scania S en R kwamen er na een ontwikkelingsinvestering van ruim twee miljard euro. De Scania S is de eerste Scania met volledig vlakke vloer en schopte het na zijn lancering in 2016 tot “International Truck of the Year 2017”. Deze grote cabines kregen in de loop van 2017 het gezelschap van de XT-serie, de G-Serie, de P-Serie, de P-Serie CrewCab en de L-Serie.

Cabine

De R-cabine, die in ons testvoertuig dankzij het King of the Road-uitrustingspakket voorzien was van aangenaam zittende lederen zetels, biedt met zijn hoog dak en zijn lage motortunnel niet alleen een aangename stahoogte, maar eveneens een vloerpaneel tussen de voorzetels waarvan je vanuit je bestuurderszetel zonder enig probleem spullen kunt oprapen.

De hoge cabine is overigens ook toegerust met tal van aflegmogelijkheden en dat zowel boven de voorruit als in de achterwand. Daarnaast is onder het bed plaats voor een behoorlijk ruime ijskast en eventueel een diepvries, terwijl ook vooraan in het midden nog enkele ruime afgesloten aflegruimten voorhanden zijn.

Rij-assistentiesystemen

Het testvoertuig had alle mogelijk denkbare veiligheidssystemen aan boord. Zo beschikte het over actieve side-detectie en een zij-airbag, die er bij het kantelen van de truck niet alleen voor zorgt dat de bestuurder zijn hoofd niet kan stoten, maar tegelijk garandeert dat hij niet uit zijn cabine kan vallen. Deze zij-airbag blijft, in tegenstelling tot de stuur-airbag en alle andere gebruikelijke airbags, gedurende een kleine 20 seconden opgeblazen, zodat hij de bestuurder optimaal beschermt wanneer zijn truck ondanks alle andere veiligheidssystemen toch zou kantelen. De actieve side-detectie houdt van zijn kant de linker- en rechterkant van de vrachtwagen in het oog. Een oranje lichtje in de deurstijl waarschuwt de chauffeur aan zijn linkerzijde dat er een truck naast hem rijdt en wanneer hij toch een stuurmanoeuvre zou inzetten, springt het licht op rood en stuurt het systeem soepel tegen. Hetzelfde gebeurt dankzij de zogenaamde blind spot warning wanneer er een truck aan de rechterkant rijdt, maar het oplichtende oranje licht verdwijnt zodra de vrachtwagen de truck naast hem voorbij is en de bestuurder dus vrije baan heeft om naar rechts te sturen. Uiteraard geeft het actieve side-detectiesysteem ook een akoestisch signaal zodra de vrachtwagen één van de zijmarkeringen overschrijdt.

De adaptieve cruise control van de Scania R590 kan gecombineerd worden met de platooning-functie, die het mogelijk maakt om de voorligger te volgen. Het systeem heeft echter behoorlijk wat elasticiteit, want het past de afstand tussen beide trucks aan de topografie van het terrein aan. De slimme cruise control weet met andere woorden hoe steil de afdaling is, waardoor hij eerder begint af te remmen en op het einde van de afdaling ongehinderd voldoende vaart kan winnen om toch optimaal de volgende helling aan te snijden. Deze adaptieve cruise control, die zijn kennis over de topografie van de wegen aanwendt om niet alleen op het juiste moment te schakelen, maar ook op het ideale moment gas terug te nemen of bij te geven, maakt het rijden niet alleen bijzonder aangenaam, maar heeft eveneens een stevige invloed op het verbruikscijfer, zonder dat de gemiddelde snelheid hieronder lijdt. Voorwaarde voor het functioneren van de adaptieve cruise control is dat het systeem de beide wegmarkeringen voldoende kan zien en er minstens 3,10 meter rijvakbreedte voorhanden is voor de truck.

Rijgedrag

De Scania R590 is 60 pk sterker dan het instapmodel van het V8-gamma, maar heeft ook een 250 Nm hoger koppel. Hij toont zich vooral onderin de toeren een echte krachtpatser. Dat heeft hij overigens niet alleen te danken aan de combinatie van een hoger vermogen en koppel, maar ook aan de 2,59:1 achterasreductie en zijn versnellingsbak, die eveneens volledig nieuw is.

Dankzij die nieuwe G33 versnellingsbak schakelt de Scania R590 sneller en zachter dan ooit tevoren. De nieuwe versnellingsbak is immers maar liefst 60 kg lichter dan zijn voorganger, een pak kleiner en heeft ook minder interne weerstand. De belangrijkste nieuwigheid is echter dat deze transmissie geen synchro-meshen meer heeft. Die zijn immers niet echt een voordeel wanneer je snel wil schakelen. Vandaar dat Scania bij de G33 opteerde voor een rem op elk van de drie assen in de versnellingsbak, die samen voor synchronisatie zorgen. In combinatie met de kortere achterasoverbrenging zorgt dit voor een quasi niet te voelen schakelgedrag. De 12^de versnelling is overigens een prise-directe en daarboven schakelt de Scania naar overdrive, dat met “OD” wordt aangeduid op het dashboard. Dankzij deze oplossing kan je met een normale achterasreductie laag in de toeren rijden in overdrive en toch kracht hebben in de lagere versnellingen. En dat in tegenstelling tot een truck met een lagere achterasreductie, die zijn kracht in al zijn versnellingen verliest, om toch maar laag in de toeren te blijven.

Dit type versnellingsbak mag overigens best een opvallende keuze genoemd worden, want een direct drive-versnelling heeft normaal altijd de voorkeur omdat die minder inwendige weerstand heeft, aangezien de aandrijfkrachten 1 op 1 en zonder wrijvingsverliezen worden doorgegeven. Scania heeft er bij deze nieuwe versnellingsbak op toegezien dat de inwendige wrijving tot een minimum beperkt wordt, waardoor hij op vlakke gedeeltes eigenlijk beter voor de dag komt dan een direct drive-versnellingsbak. En laat dat nu net het terrein zijn dat in Europa hoofdzakelijk voorkomt.

Prestaties

De R590 met een totaalgewicht van 40 ton kwam op ons testparcours van 410 km uit op een gemiddeld verbruik van 29,90 l/100 km, waarbij we een gemiddelde snelheid van 74,25 km/u realiseerden. Dat mag zonder meer een goed resultaat genoemd worden, dat uiteraard te danken is aan de combinatie van een lichtere en vlot schakelende versnellingsbak en een motor die zuinigheid hoog in het vaandel voert. Het feit dat een 590 pk sterke motor zelfs in het wat lastigere gedeelte tussen Luik en Sankt-Vith overschot heeft, speelt zeker ook in de kaart van het verbruik van deze Zweedse krachtpatser. Wanneer we het verbruik vergelijken met de Actros F, die enkele weken geleden op hetzelfde terrein zijn kunnen mocht bewijzen, blijkt de Scania een drietal liter zuiniger te zijn. Al moeten we ter verdediging van de truck met de ster er wel bij vermelden dat dit een gewone standaard truck was, die gekoppeld werd aan een eveneens standaard trailer, terwijl het specifiek voor verbruikstesten geprepareerde Zweedse testexemplaar de weg op ging met een aërodynamisch geoptimaliseerde oplegger, wat toch een aanzienlijk effect heeft op het verbruik.

Fleet-Flits conclusie

In een tijdperk dat de wapenwedloop in truck-land nog altijd stevig woedt, maar toch enigszins aan banden gelegd wordt door de hang naar zuinigere trucks die minder schadelijke stoffen uitstoten, pakt Scania uit met een V8-motor van net geen 600 pk, die indruk maakt met zijn koppelrijke kracht onderin en zijn lichtere en vlot schakelende versnellingsbak, die minder wrijving oplevert. Het terugdringen van wrijving was trouwens ook het ordewoord bij de ontwikkeling van de nieuwe V8-krachtbronnen, die dankzij die lagere wrijving, een nieuw nabehandelingssysteem met een tweetraps AdBlue-inspuiting, een nieuw motor-management en verhoogde compressieverhoudingen moet leiden tot een lager verbruik, dat verder nog aan banden gelegd wordt door een slimmer aangedreven compressor wanneer de motor geen vermogen moet leveren. Het resultaat zou volgens Scania een 3% lager verbruik moeten zijn.

Een belofte die het merk uit Södertälje ook waarmaakt op ons testparcours, waar het met de R590 uitpakt met een gemiddeld verbruik van 29,90 l/100 km. Het zijn cijfers die het rijden met een V8 plots weer aantrekkelijker maken. Dat kan in een periode waarin dit motortype misschien wel op zijn laatste benen loopt - de CO2-uitstoot zal alleen maar meer aan banden gelegd worden - misschien wel belangrijk zijn, want de echte V8-liefhebbers zullen, als het even kan, tot op het laatste moment van het V8-gevoel willen blijven genieten.

Het zachte geronk van de V8-motor, klinkt dankzij een aangepaste flow van de uitlaatgassen naar de turbo ook weer wat nadrukkelijker. En dat buiten én in de cabine. Dat kan zeker als een surplus aanzien worden. Vooral omdat die V8-kracht mogelijk is met een toch zeer aantrekkelijk verbruik, waardoor V8-power plots ook wel eens een argument zou kunnen worden om als ondernemer in tijden van chauffeursschaarste goede chauffeurs aan je bedrijf te binden. Want geef toe, wie wil er nu niet met zo een zuinig bakbeest de weg op!

Concurrenten voor de Scania R590

Volvo FH 500

Volvo koppelt zijn 500 pk motor met de standaard I-Shift versnellingsbak. Die heeft een prise direct als hoogste versnelling en profiteert daardoor van een zo laag mogelijke weerstand. In combinatie met een achterasverhouding van 2,31:1 en de Turbo Compound van Volvo zorgt dit ervoor dat deze Zweed bij 85 km/u slechts 1.050 krukasomwentelingen nodig heeft. Die Turbo Compound (eigenlijk een turbo, die achter de turbo wordt geplaatst en aangedreven wordt door de uitlaatgassen) biedt immers 300 Nm extra in de lage toeren, waardoor tussen 900 en 1.300 toeren maar liefst 2.800 Nm voorhanden is. Bovendien bereikt de FH zijn maximale vermogen van 500 pk eveneens bij relatief weinig toeren (tussen 1.250 en 1.600 omwentelingen). Het resultaat is een bijzonder zuinige truck, die niet alleen spaarzaam met zijn diesel omspringt (Volvo beweert dat hij 7% zuiniger is), maar ook heel goed let op het verbruik van zijn AdBlue. Dat is te danken aan een gekoelde EGR, waardoor de katalysator minder hard hoeft te werken.

MAN TGX 18.510 XLX

De MAN TGA bestaat intussen al 21 jaar, maar kreeg vorig jaar een opfrissing. Inmiddels al de derde in zijn soort. Het resultaat is een modern ogende truck, die echter nog steeds de basis uit 2000 in zich draagt. Daardoor heeft de cabine ook nog altijd de onder het bed oplopende vloer, die de plaatsing van een grote koelkast in de weg zit. Wel nieuw zijn een nieuwe bumper met LED-lampen en een andere plaatsing van de buitenspiegels, die de dode hoek kleiner maken. De 510 pk sterke motor houdt met amper 1.000 toeren per minuut de snelheid netjes op 80 km/u, terwijl hij op hellingen in een lagere versnelling het toerental optrekt naar 1.300 toeren, waardoor de truck zijn volle 2.600 Nm koppel kan benutten en tegelijk ook behoorlijk wat pk’s kan aanspreken. Om dit alles een beetje zuinig te houden, opteert MAN het liefst voor langere achterasverhoudingen. Die maken het rijgevoel iets geciviliseerder, maar houden vooral het verbruik binnen de perken.

Mercedes-Benz Actros 1863

De Actros 1863 LS is het vlaggenschip uit het Mercedes-Benz Trucks-gamma. Ondanks al dat spierballengerol van zijn 630 pk sterke motor, houdt de Actros het verbruik binnen de perken. Hij komt dorstiger uit de hoek dan de Scania, maar heeft natuurlijk ook nog eens 40 pk meer aan boord en dat vertaalt zich aan de dieselpomp. De aandrijflijn is echter niet het enige waarmee de truck uit Stuttgart indruk maakt, want hij beschikt ook nog eens over een indrukwekkend arsenaal aan technologische bagage. De MirrorCam is zonder meer een prachtig kunststukje Badische vooruitstrevendheid, maar de door camera’s en monitoren vervangen spiegels staan naar ons gevoel toch nog in de schaduw van de vernieuwde PPC (Predictive Powertrain Control), die voortaan uitgebreid is naar alle wegen voor doorgaand verkeer. Daarnaast reikt hij zijn chauffeur adviessnelheden aan, zodat de Actros vlot de maximaal toegelaten snelheden kan volgen. Al is het haast perfecte huwelijk tussen al die technologische hoogstandjes misschien nog wel het meest indrukwekkende feit bij de nieuwe Actros.

Technische fiche Scania R590

Truck: Scanie R590 A4X2NA

Type: 4x2 trekker

Cabine: R-slaapcabine Highline 2,60 m met drie treden

Motortype: Scania DC16 121 590 pk V8

Cilinderinhoud: 16,4-liter

Maximaal vermogen: 434 kW/590 pk bij 1.900 t/m

Maximaal koppel: 3.050 Nm tussen 925 en 1.350 t/m

Versnellingsbak: Scania G33CM met Opticruise

Remmen: elektronisch remsysteem met schijfremmen rondom, ABS en ASR

Motorrem: High Performance Engine Brake

Remvertrager: Automatische uitlaatrem van 300 kW bij 2.400 t/min

Retarder: Scania R4700D met 4.700 Nm en 500 kW

Emissieniveau: Euro 6

Achterasverhouding: 2,59:1

Brandstoftank: 400

AdBlue-tank: 47 liter

Banden voor: 315/70 R22.5

Banden achter: 315/70 R22.5

Wielbasis: 3.750 mm

Ophanging voor: bladgeveerde vooras 8 ton

Ophanging achter: luchtgeveerde achteras met 4 balgen 11,5 ton

Uitrusting: High Instrument Cluster, Premium infotainment system, Premium chauffeursstoel, reclining passagiersstoel, EAS, LDW, LCP, LDAAS, AEB, EBS, Hill Hold, ESP, FLC, Scania Driver Support, Fuel Theft Alarm, Active Side Detection, zijairbag met kantelbescherming en Adaptive Cruise Control met platooningfunctie

Oplegger: aerodynamische trailer

Technische fiche testdag

Datum: 27/10/2021

Weer: Droog en bewolkt

Ochtendtemperatuur: 12°C

Temperatuur bij het einde van de test: 15°C

Fleet-Flits digest

De test gebeurt op een vast testparcours. Voor de distributiewagens betreft dit een traject met naast vlakke en meer heuvelachtige autosnelwegen eveneens een belangrijk aandeel aan stop & go langs secundaire wegen. De trucks voor het langeafstandsvervoer mogen hun kunnen bewijzen op een parcours van 410,5 km, dat overwegend uit snelwegen bestaat. Bij de test wordt een gemiddelde snelheid van 85 km/u nagestreefd, die bij moderne vrachtwagens meestal vastgelegd wordt via de cruise control. Het eerste gedeelte loopt langs vlakke snelwegen doorheen Vlaanderen en Nederland. Dit traject, dat begint in het Kempische Gierle, eindigt in Echt in Nederlands Limburg. Vanaf daar gaat het parcours over in een iets meer geaccidenteerd terrein, waarin ook een aantal beklimmingen zijn opgenomen. Op een aantal van hen worden ook de beklimmingstijden genoteerd, die je overigens in tabellen bij dit artikel terugvindt. Dit veeleisende gedeelte van het testparcours loopt tot Sankt-Vith, waar gekeerd wordt. Van daaruit gaat het richting Brussel. Via rustige secundaire- en expresswegen rijden we via Waremme en Sint-Truiden naar Hasselt om van daaruit via de autosnelweg via Geel opnieuw naar Gierle te rijden. Anders dan bij de Fleet Flits autotesten delen we deze keer geen punten uit op basis van vijf criteria, maar laten we verbruikscijfers en klimprestaties spreken.

Afgewogen

+ V8-rijplezier met V6-verbruik

+ Hoge cabine met drie treden

+ Elasticiteit platooningfunctie

- Geen volledig vlakke vloer

- Imago V8 in deze tijden