Omdat veel werkzoekenden niet tot bij de opleidingscentra van VDAB geraken, organiseert de Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling & Beroepsopleiding lokale opleidingen in quasi de achtertuin van de werkzoekenden. Bedoeling is zodoende een antwoord te bieden op de doorgaans beperkte arbeidsmobiliteit van de werkzoekenden en moeilijke, vaak verdoken vacatures bij lokale bedrijven in te vullen. VDAB’s mobiele opleidingen worden verzorgd in partnership met bedrijven, lokale besturen en sectorfederaties. Ook tijdens de coronacrisis lopen deze mobiele opleidingen door, maar in kleinere groepen om zo de maatregelen te respecteren

“Bedoeling van de mobiele opleidingen is werkzoekenden met een grotere afstand tot de arbeidsmarkt, die met mobiliteitsproblemen kampen, te motiveren om in een mobiel opleidingstraject te stappen om in een win/win uiteindelijk de vacatures van de lokale bedrijven gericht in te vullen”, schetst Johan Van Hecke, project manager Mobiele Opleidingen bij VDAB.

VDAB ging in 2009 van start met kleinschalige, mobiele opleidingstrajecten ten gunste van dienstenchequebedrijven actief in de schoonmaak. Kandidaat-werknemers in die sector zijn doorgaans minder mobiel. Vaak bleek de afstand tot een vast opleidingscentrum van VDAB voor hen te groot. Vandaar dat de idee groeide om lokale opleidingen in buitengebieden op de kaart te zetten.

Johan Van Hecke: “Alvorens een mobiele opleiding in te richten, voeren we een lokale of regionale arbeidsmarktanalyse uit om na te gaan of er voldoende niet ingevulde vacatures zijn. En of we genoeg arbeidszoekenden binnen een straal van pakweg 10 à 15 kilometer kunnen “triggeren” om in een dergelijk opleidingstraject in te stappen”.

Focus op nicheberoepen

VDAB breidde zijn concept van mobiele opleidingen intussen uit naar eender welke sector. De focus ligt op nicheberoepen, op opleidingen die VDAB niet aanbiedt maar waar de arbeidsmarkt wel om vraagt. Denk bijvoorbeeld aan boomkweker. VDAB verzorgt weliswaar een opleiding tuinonderhoud, maar niet specifiek rond boomkwekerexpertise. “Indien lokale bedrijven er niet in slagen hun vacatures terzake in te vullen, is een mobiele opleiding een uitgelezen kans om hierin verandering te brengen”, aldus onze gesprekspartner.

In het Scheppersinstituut in Wetteren ging onlangs het derde opleidingstraject van start voor aluminiumconstructeur, een knelpuntberoep bij uitstek. Houtschrijnwerkerij maakt wel deel uit van het leerplan van technische scholen, aluminiumschrijnwerkerij niet. En dat is nochtans een métier op zich.

Partnership-model en 3/2-concept

VDAB zet mobiele opleidingen op maat in de markt met partners. Naast lokale bedrijven, op zoek naar specifieke competenties, gaat het om lokale besturen die voor de opleidingslocatie zorgen (school, hangar, bedrijfsomgeving, …) en de sectorfederaties (die in middelen voorzien om de opleiding mogelijk te maken, meestal in de vorm van grondstoffen en gereedschappen). Laatstgenoemde promoten overigens ook de mobiele opleidingen onder hun leden. De cursisten worden lokaal gerekruteerd en, in tweede instantie, mogelijk aangevuld met deelnemers uit andere regio’s.

Voorafgaand bezoekt VDAB elk deelnemend bedrijf om een duidelijk beeld te verkrijgen van de profielen die de werkgever zoekt. Voorts wordt gepeild naar de redenen waarom de vacatures niet ingevuld geraken. “Die face-to-face gesprekken brengen ons vaak op het spoor van verdoken vacatures”, stipt Van Hecke aan.

De deelnemende bedrijven hebben inspraak in de inhoudelijke invulling van het opleidingstraject. Dat is steeds modulair opgebouwd zodat kandidaat-werknemers niet noodzakelijk het hele opleidingstraject hoeven te volgen. Soms volstaat het aanleren van de specifieke competenties waaraan hun kandidaat-werkgever nood heeft zodat ze sneller op de werkvloer kunnen worden ingeschakeld.

Zelfs niet bij VDAB ingeschreven werkzoekenden kunnen in een mobiel opleidingstraject stappen. Voor de praktische organisatie kiest VDAB doorgaans voor het 3/2-concept, waarbij de cursist tijdens het traject wekelijks drie dagen opleiding op een neutrale locatie krijgt door een VDAB-instructeur of andere leerkracht, afgewisseld met twee dagen stage op de vloer van één van de deelnemende bedrijven. “Bedrijven krijgen zodoende de kans om de cursist heel specifieke vaardigheden aan te leren en hem of haar te evalueren op het vlak van vaardigheden en attitudes. Tijdens het traject kan het bedrijf continu terugkoppelen naar VDAB om het opleidingstraject van de cursist op maat bij te sturen”, zo nog de project manager.

Om de slaagkans te verhogen loopt de stagiair mee met de reguliere arbeidstijden van het bedrijf. De stage van een cursist boomkweker bijvoorbeeld begint om 6.30 u. Kandidaat-werkgevers krijgen aldus meteen inzicht in de attitude van hun mogelijk nieuwe werknemer.

Hoge slaagkans

VDAB organiseerde intussen al een 500-tal mobiele opleidingen, met gemiddeld acht tot tien deelnemers. Zowat 80% van de door de dienst voor arbeidsbemiddeling vooraf gescreende deelnemers stroomt door naar een vaste betrekking. “Kandidaten haken soms of omdat ze de techniciteit niet aankunnen of tot de vaststelling komen dat het werk hen niet ligt. VDAB vangt hen dan op om ze in een andere vorm van begeleiding onder te brengen”, besluit Johan Van Hecke.