Sinds de pilootfase van het Watertruck+ project eind 2014 van start gingen werden zeventien, al dan niet zelf aangedreven, watertrucks gebouwd. Watertruck+, dat de steun van de Europese Unie geniet, is een innovatief concept voor goederenvervoer over kleine waterwegen ter aanvulling op de traditionele binnenvaart. Groep Decloedt en André Celis Groep stapten als private operatoren in het pilootproject. Verwacht wordt dat de Watertrucks dit jaar zowat 120.000 ton over de kleinere waterwegen in Vlaanderen vervoeren. Maar het pilootproject toonde aan dat er vrachtpotentieel van 3 miljoen ton goederen op jaarbasis te ontginnen is. Op 10 februari j.l. ging het project dan ook officieel van start.

Het Watertruck+ project kadert in de modal shift-ambities van de Europese Unie om meer vracht van de weg naar de binnenvaart over te hevelen. Watertruck+ is een innovatief CEF (Connecting Europe Facility)-project van het Innovation and Networks Executive Agency (INEA) dat door Waterwegen & Zeekanaal N.V. wordt uitgevoerd. Europa komt met 7 miljoen euro steun over de brug. “Voor de Europese Unie is Watertruck+ slechts een eerste stap in onze duurzaamheidsambities. In een volgende stap zetten we in op emissievrije binnenvaartschepen”, verduidelijkt Richard Ferrer, head of Innovation Team bij INEA.

In eerste instantie voerde Waterwegen & Zeekanaal, in het kader van een Interreg-project, een haalbaarheidsstudie uit naar de valorisatie van de kleinere waterwegen in Vlaanderen. “Die bracht aan het licht dat er langs de Vlaamse kleine waterwegen een vrachtpotentieel van 3 miljoen ton per jaar aan te boren is”, beklemtoont Dominique Van Hecke, managing director De Vlaamse Waterweg.

Nood aan geschikte hardware

De steeds grotere opschaling van de binnenvaartvloot (Klasse 4 of hoger) en de beperkte investeringsbereidheid van de financiële sector in kleinere binnenvaarteenheden hadden een systematische daling (lees: tekort, nvdr.) van de beschikbare capaciteit binnen het beoogde segment aan boord. Er tekende zich een nood af aan moderne en modulaire vaartuigen af, die volgens een innovatief design, zowel individueel als in konvooi op de kleinere waterwegen konden worden ingezet en op Europees niveau uitgewisseld.

In Groep Decloedt en André Celis Groep vond De Vlaamse Waterweg, met de steun van Antwerp Management School, twee private operatoren die bereid waren in Watertruck+ te partciperen en in een nieuwe vloot te investeren. Bedoeling was, geruggensteund door INEA, naar een concept van een vloot van achttien duwbakken binnen de gestelde krijtlijnen te evolueren. Van die achttien zijn er inmiddels zeventien in de vaart.

Groep De Cloedt, actief in de productie en verkoop van bouwgranulaten, de grond- en waterreiniging en de aannemingswerken (waterwerken, baggerwerken en strandsuppleties) zette, tot voor kort, een vloot van tien eigen schepen in, aangevuld met een belangrijke vloot huurschepen, met een capaciteit van doorgaans 700 tot 4.000 ton. Het breidde die vloot uit met zes CEMT-II schepen van 700 ton en zestien Watertrucks (kleinste klasse, maximaal 400 ton) die op de kleine vaartuigen (kunnen) worden ingezet. Die eenheden kunnen, conform de richtlijnen van INEA, enkel ingezet worden voor nieuwe trafieken of goederenstromen die van de weg naar de binnenwateren worden overgeheveld. “Aanvankelijke bedoeling was zes CEMT-II schepen voor eigen noden in te leggen. Na het winnen van een aanbesteding van De Vlaamse Waterweg, goed voor een te transporteren goederenvolume van 400.000 ton tussen Diksmuide en Oostende, hebben we tien bijkomende eenheden bijbesteld. Op vandaag varen een viertal Watertrucks in 2x2-konvooi tussen Genk en Antwerpen. Een aantal vaartuigen werden ook al aannnemingsbedrijven verhuurd”, onthult Patrick Degryse, voorzitter van Groep De Cloedt. “Met Seafar voerden we, met succes, in september 2019 een eerste testvaart onbemand varen uit. Tegen het einde van het eerste halfjaar willen we twee bijkomende vaartuigen onbemand laten varen,” wordt daaraan toegevoegd.

Bouwmaterialengroep André Celis nam in 2011 zijn toevlucht tot de waterweg omwille van de mobiliteitsproblematiek en de te grote logistieke druk op de eigen site. “Met Watertruck+ optimaliseren we de aanvoer van materialen via het kanaal Leuven-Dijle terwijl we onze vrachtwagens inschakelen voor het service-gerichte deel naar onze klanten”, schetst Nick Celis, managing director Celis Groep, er meteen aan toevoegend dat langs het kanaal Leuven-Dijle nog behoorlijk wat vrachtpotentieel voor vervoer over het water in aanmerking komt. “Bovendien biedt Watertruck+ zekerheid omtrent de levertermijnen en kan er op een rendabele manier worden geladen en gelost, los van de grotere duurzaamheid van het vervoer over het water” wordt daaraan toegevoegd.

Watertruck+ mikt dit jaar op het vervoer van 120.000 ton goederen over de kleine waterwegen. Maar ruimte voor verdere groei is er ontegensprekelijk. Vandaar dat de initiatiefnemers hopen het project zo snel mogelijk op kruissnelheid te krijgen. “Vandaag draagt Watertruck+ bij tot een betere aansluiting van de kleinere waterwegen op het hoofdwaterwegennet. Het concept draagt bij tot een verdere professionalisering en versterking van de binnenvaartsector als antwoord op het dalende aantal kleine schepen en het gebrek aan bemanning. Voorts zet het project in op de vergroening van de binnenvaart en de uitrol van het Ten-T concept”, besluit Dominique Van Hecke.

De Europese Unie heeft intussen een nieuw steunprogramma (2021-2017) voor de binnenvaart in de maak, die verder werk zal maken van het bevorderen van de modal shift ten gunste van het vervoer over de binnenwateren. Meer dan gewone aandacht zal daarbij uitgaan naar de fijnmazigheid van het netwerk.

Vlaanderen maakte voor 2021 en 2022 alvast 250 miljoen euro investeringskredieten extra vrij voor een verdere ontwikkeling van de binnenvaart.

Verder investeren in uitbouw kleinere waterwegen

De Vlaamse Waterweg blijft ook in de toekomst in kleinere waterwegen investeren. Een en ander kadert in het Binnenvaart 2.0-concept, dat op acht stimuli gaat geschraagd, met name:

1. Het verhogen van de attractiviteit van de binnenvaart.
2. Continue verbetering van de milieuprestaties van de binnenvaart.
3. Het verbeteren van de bereikbaarheid van de waterwegen.
4. Het integreren van de binnenvaart in een deur/deur logistieke keten (last-mile/first-mile).
5. Het faciliteren van het vervoer van nieuwe soorten goederen over de binnenwateren en toekomstgerichte concepten.
6. Het ondersteunen van innovatie in de binnenvaartsector.
7. Het blijven inzetten op valorisatie van de fijnmazigheid van het Vlaamse binnenvaartnetwerk.
8. De economische opwaardering van de kleine waterwegen in het kader van bijvoorbeeld kleinschalig of stedelijk goederenvervoer.